“Ik bepaal”

Enneagram type 8, de Baas, is krachtig, direct en beschermend. Hij neemt graag de leiding, komt op voor rechtvaardigheid en zegt waar het op staat. Sterk en onafhankelijk vermijdt hij zijn eigen kwetsbaarheid. Maar onder deze stoere buitenkant schuilt een groot hart, dat loyaal en zorgzaam is voor iedereen die hij vertrouwt. De Baas heeft veel moeite met afhankelijkheid, omdat daar zijn kwetsbaarheid zit.

Voorbeeld uit mijn praktijk

Marjan (42) is leidinggevende, maar je kunt haar beter ‘de baas’ noemen. Haar hele uitstraling maakt duidelijk dat zij hier de lakens uitdeelt. Zij houdt orde op een pittige manier en bepaalt de voortgang van processen met ijzeren hand. Niemand durft Marjan echt van repliek te dienen. Totdat er een nieuwe wind door het bedrijf gaat waaien: er moet meer oog komen voor menselijkheid. Daarom wil het bedrijf afscheid nemen van ‘old school’ autoritair leiderschap en Marjan krijgt de keus. Zij moet vertrekken óf zij moet haar gedrag veranderen. Marjan kiest voor het laatste.

Wat is Marjans achtergrond?

In haar jonge jaren is Marjan slachtoffer van veel fysiek geweld door haar vader. Ook weigert haar vader te betalen voor haar studie. Hij zegt: ’Je gaat maar werken voor de kost’. Ondanks dat is Marjan toch gekomen waar zij nu is. Zij heeft geleerd om op te komen voor zichzelf en heeft hard moeten vechten om hier te komen. Het contact met haar vader heeft zij lang geleden al verbroken.
Marjan scoort laag op luisteren en empathisch vermogen. Zij is niet het type dat snel anderen zal ‘helpen’. Zij schrikt ervan dat zij zo laag scoort op deze eigenschappen, ook al is het goed te verklaren. Op deze manier houdt Marjan controle over haar eigen verdriet. Zij heeft al jong geleerd dat zij alles zelf moet doen en verwacht dat ook van anderen.

De Leider / Baas. Herken jij jezelf hierin?

De sterke en zwakke punten van De Leider / Baas

+ Pakt verantwoordelijkheid
- Is dominant en veeleisend
+ Is een doener: actief en krachtig
- Heeft moeite met tegenspraak
+ Is onafhankelijk
- Wil graag controle houden
+ Is rechtvaardig, eerlijk en direct
- Is kritisch
+ Heeft vertrouwen
- Is confronterend voor anderen

Wil je er achter komen wat jouw Enneagramtype is? Doe dan de test op mijn website.

Wat onderscheidt jou als De Leider / Baas?

In je relaties ben je bezitterig, toegewijd en recht door zee.
Je grote kwaliteit is dat je veel lef hebt en barst van het zelfvertrouwen.
Wat je drijft? Je hebt veel daadkracht en wil altijd actie ondernemen.

Wat zijn je valkuilen als De Leider / Baas?

Geen kwetsbaarheid – Je kan je nooit kwetsbaar tonen. Dat maakt ook dat je niet van relaties houdt, die te dichtbij komen. Het versterkt je gevoel alles alleen te moeten doen.
Kritisch over zwakke anderen – Je bent kritisch en vindt anderen snel zwak.
Dominantie – Je bent dominant en geeft dat niet graag toe. Je bent naar anderen ook vaak te direct, waarmee je voorbij gaat aan de gevoelens van de mensen om je heen.

Sterke punten versus valkuilen

Sterke kanten:

  • Zelfverzekerd, moedig en daadkrachtig, je bent geboren om te leiden.
  • Beschermend, je treedt op als beschermer van anderen en zoekt rechtvaardigheid.
  • Direct en eerlijk, je vermijdt omwegen en houdt van duidelijkheid.

Valkuilen:

  • Kan te dominant of confronterend overkomen, soms grensoverschrijdend.
  • Vermijdt kwetsbaarheid, wat leidt tot een emotionele muur.
  • Stresspatroon: onder druk beweeg je richting type 5 – meer teruggetrokken en wantrouwig.

Wat drijft De Baas / Leider?

Als Enneagram type8, ook wel De Baas of Leider genoemd, ben je standvastig, direct en beschermend. Je voelt een diepe verantwoordelijkheid om controle te houden over je omgeving, zowel als vorm van autonomie als afweer tegen kwetsbaarheid.

Je ervaart kwetsbaarheid als afhankelijkheid: je wilt nooit als zwak of ondergeschikt worden gezien. Daarom communiceer je rechttoe rechtaan en ga je confrontaties niet uit de weg.

Groei: van controle naar connectie

Gezonde ontwikkeling:
Onder druk beweeg je richting type 5, je wordt meer reflectief. Maar in balans integreer je naar type 2, wat empathie en zachtheid brengt.

Praktische groeistappen:

  • Toon je kwetsbaarheid in veilige relaties, durf te zeggen: “Ik weet het niet zeker.”
  • Luister actief naar anderen, ipv alleen te sturen.
  • Zorg voor innerlijke rust: adem, meditatie, zachte beweging helpen je energie naar binnen te brengen.

Praktische tips voor dagelijks leven

  1. Check in bij je lijf: voel je spanning? Stop dan even, adem diep.
  2. Durf te delegeren: geeft ruimte én verbinding met anderen.
  3. Zeg zacht ‘sorry’ als je te hard bent geweest, dat versterkt respect.
  4. Vier je prestaties, maar maak ook tijd voor emotie: wees lief voor jezelf ook als anderen er niet zijn.

Wat heb je nodig als Leider / Baas?

De Leider / Baas heeft graag de touwtjes in handen en is altijd in actie. Je blijft liever uit de buurt van gevoelens van anderen, maar loopt ook weg van je eigen gevoel. Je vecht liever dan dat je de pijn voelt, die je ook in je leven meemaakte. De resultaten van je werk zijn goed, maar wat als er van je gevraagd wordt om meer rekening te houden met andere mensen. Brengt dat ‘gevoel’ ook pijn en ‘zwakte’ met zich mee in jouw bewustzijn? Precies dat wat je nooit aan wilde kijken? Je bent een geboren strijder. Hoe leer je om meer inlevingsvermogen te hebben? Zonder je kracht te verliezen? Wat kan je doen om dit in balans te brengen? Stel jezelf daarvoor de volgende vragen:

  • Wat voel ik als ik kwetsbaar ben? Met al mijn lef en kracht: durf ik dat niet vaker te zijn? Wat zou mij dat opleveren?
  • Als ik minder kritisch zou zijn over anderen, zou ik dan ook milder kunnen denken over mijzelf?
  • Wat voel ik als ik even stilsta of stilzit? Zonder actie. Wat dient zich dan aan? Hoe kan ik zonder oordeel omgaan met rust en echt even niets ‘nuttigs’ doen? Ben ik dan ‘genoeg’?

Word je bewust van jouw ervaringen in je jeugd die daarmee verband houden. Wil je meer weten over hechtingsdynamiek en het Enneagram?
Lees dan mijn boek ‘Jouw wil staat op de gang’ een praktische handreiking voor betere relaties en meer levensgeluk of beluister mijn Podcasts.

Wil je actief met jouw ervaringen in je jeugd en je patronen aan de slag? Dan is de  tweedaagse 1-op-1 sessie iets voor jou. Maak eerst een kennismakingsafspraak met mij.

“Als je weet wat jouw manier van hechten is, én je kent je Enneagram type, dan kan je veilige relaties aangaan. En dat leidt tot meer levensgeluk.”

Met een hartelijke groet,

Patricia